Xã Phương Độ hiện có 5 dân tộc; trong đó, đồng bào Tày chiếm 76%, Dao chiếm 23%. Xã có 2/9 thôn, là Hạ Thành và thôn Tha được công nhận Làng Văn hóa du lịch cộng đồng (VHDLCĐ). Riêng 3 thôn vùng cao: Nà Thác, Khuổi My, Lùng Vài đang được xây dựng, phấn đấu trở thành Làng VHDLCĐ tiêu biểu gắn với phát triển dược liệu vào cuối năm nay. Với lợi thế này, các Làng VHDLCĐ đã khai thác vốn văn hóa truyền thống của dân tộc để phát triển du lịch thông qua một số hoạt động văn hóa, văn nghệ, lễ hội, ẩm thực, trang phục, kiến trúc truyền thống, tín ngưỡng hay di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Nổi bật có: Hát Then, đàn Tính, hát Cọi, Lễ hội Lồng Tồng, Lẩu Then, cúng Thần rừng, cấp Sắc… Đây đều là những sản phẩm du lịch đặc sắc, hấp dẫn, có sức hút du khách và khả năng cạnh tranh cao. Thêm vào đó, xã Phương Độ còn phát huy tốt vai trò Hội Nghệ nhân dân gian trong việc truyền dạy hát Cọi, hát Then, đàn Tính. Và nay, 6/9 thôn đã có đội văn nghệ phục vụ nhu cầu của khách du lịch. Trung bình hàng năm, các Làng VHDLCĐ thu hút trên 12.000 lượt du khách đến tham quan, tạo doanh thu du lịch lên đến hàng tỷ đồng… Kết quả này tiếp tục khẳng định văn hóa có vai trò và tác động tích cực đối với phát triển du lịch, là yếu tố cơ bản để thu hút du khách, góp phần tạo sự tăng trưởng về lượng khách đến với Phương Độ.
Hiện nay, tại các Làng VHDLCĐ, nhiều sản phẩm du lịch đã và đang khai thác hiệu quả, được du khách ưa thích, như: Thưởng thức văn nghệ dân gian với sự kết hợp tuyệt vời giữa điệu Then, đàn Tính. Khám phá bản làng cùng nét đẹp trong sinh hoạt, lao động, sản xuất của người dân địa phương. Trải nghiệm tour leo núi khám phá 3 thôn vùng cao; trong đó, điểm nhấn là khí hậu dịu mát ngày Hè nắng bỏng, là khung cảnh nên thơ với con người chất phác, đôn hậu miền sơn cước, là tuyệt sắc mùa lúa chín vàng, khỏa lấp những thửa ruộng bậc thang nơi độ cao hàng nghìn mét so với mực nước biển…
Du khách tìm hiểu nét độc đáo trong sản xuất của đồng bào Tày
Không dừng ở kết quả trên, xã Phương Độ đang dần hình thành liên kết chuỗi giá trị trong phát triển du lịch, hướng đến sự phát triển bền vững. Xã chủ động liên kết với công ty lữ hành tại một số tỉnh, thành phố trong cả nước, như: Hà Nội, Quảng Ninh, Lào Cai, Bắc Kạn… để kết nối tuor tuyến, đưa khách đến tham quan các Làng VHDLCĐ. Từ đây, hình thành tổ, nhóm với sự tham gia của 15 thành viên là hướng dẫn viên kiêm dẫn tuor du lịch, góp phần tạo thêm thu nhập cho người dân địa phương. Bên cạnh đó, xã còn xây dựng các sản phẩm nông sản tiêu biểu của địa phương theo chuỗi giá trị gắn với phát triển du lịch, dịch vụ để nâng cao giá trị sản phẩm. Ví như sản phẩm Vịt bầu cổ ngắn, cá Bỗng, Thảo quả muối,… của người nông dân nay thường xuyên có mặt trong các bữa ăn dành cho du khách, khi đến cơ sở lưu trú du lịch cộng đồng trên địa bàn. Hoặc thông qua liên kết theo chuỗi giá trị giữa “4 nhà”, từ vùng chè Shan tuyết Phương Độ, Công ty TNHH Thành Sơn (tổ 9, xã Phương Độ) đã sáng tạo nên 12 sản phẩm trà có mặt tại thị trường trong nước và quốc tế, như: Trà Lạc hồng, Hồng Shan, Hồng trà Shan tuyết hay Cao trà… Còn Công ty Cổ phần Trà Shan Long – Chi nhánh Hà Giang (thôn Khuổi My) đã ra mắt thị trường sản phẩm Hồng trà, Lục trà và Bạch mẫu đơn trà. Từ liên kết trên không chỉ nâng cao giá trị, thương hiệu chè Shan tuyết Hà Giang mà còn trở thành sản phẩm dịch vụ du lịch độc đáo chinh phục du khách.
Thực tế cho thấy, từ các dịch vụ du lịch, người dân đã chủ động phát triển DLCĐ, nâng cao thu nhập. Đồng thời, ý thức bảo tồn văn hóa, bảo vệ tài nguyên du lịch được hình thành và củng cố trong nhân dân. Đặc biệt, chất lượng dịch vụ từng bước được nâng lên, đáp ứng nhu cầu khách du lịch. Toàn xã có 20 hộ làm dịch vụ homestay, tăng 10 hộ so với năm 2015. Trong đó, thôn Tha đã có 1 cơ sở lưu trú dịch vụ chất lượng cao, gồm 3 bungalow (nhà gỗ), chất lượng tương đương 2 sao với 4 phòng, chủ yếu phục vụ khách nước ngoài… Du lịch phát triển đã góp phần nâng thu nhập bình quân đầu người của xã Phương Độ tăng gấp 2,3 lần năm 2011 để đạt con số khá ấn tượng, gần 36 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều chỉ còn 0,65%...
Bí thư Đảng ủy – Chủ tịch HĐND xã Phương Độ, Nguyễn Văn Hương, chia sẻ: DLCĐ đã chứng minh những tác động tích cực đối với sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của xã, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đẩy mạnh giảm nghèo bền vững khu vực nông thôn. Chính bởi vậy, nhiệm kỳ 2020 – 2025, Đảng bộ xã đã đưa nội dung phát triển du lịch và hạ tầng du lịch trở thành 1 trong 3 nội dung đột phá. Và công tác bảo tồn, phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc, phát triển du lịch trở thành chương trình trọng tâm bên cạnh nhiệm vụ duy trì và đạt các tiêu chí Nông thôn mới nâng cao. Trên cơ sở đó, phấn đấu xây dựng xã Phương Độ trở thành xã điểm về du lịch và dịch vụ du lịch, là địa chỉ hấp dẫn du khách khi đến với mảnh đất địa đầu Tổ quốc. Nguồn: baohagiang.vn
